کد مطلب:231253 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:333
دین نگهداری
در برخی روایاتی كه از وجود مقدس حضرت رضا علیه السلام وارد شده، آن حضرت یكی از علل غیبت و تأخیر ظهور حضرت مهدی علیه السلام را «آزمایش و امتحان» مردم می دانند. از مجموع اخبار وارد شده در این زمینه چنین بر می آید كه امتحان غیبت امام عصر علیه السلام یكی از دشوارترین امتحانات الاهی است. [1] .
دشواری این امتحان به حدی است كه حتی معتقدان به امامت و ولایت هم در آن آزمون مصون از لغزش نخواهند بود. اساسا این امتحان برای امامت باوران است، و دیگران قبل از این رتبه، امتحان خود را داده اند. اكنون در زمان غیبت آخرین پیشوا، خداوند
[ صفحه 51]
می خواهد ثابت قدمها را از افراد سست ایمان و سطحی نگر جدا سازد.
آدمی باید در اعتقادات خود بسیار استوار باشد تا در اثر این سختی ها و ناملایمات، نلغزد و در عقاید خویش سست نشود. ضمنا از پیشوایان خود سپاسگزار باشد كه قبل از آن كه زمان غیبت فرا رسد، خطرات و لغزشگاههای آن دوران را گوشزد كرده اند.
دشواری امتحان از این جهت است كه انسان به گونه ای اعتقاداتش را از دست می دهد كه خودش هم متوجه نمی شود. این مطلب، احتیاج به مدت زمان زیادی هم ندارد، بلكه یك صبح تا غروب برای بی دین شدن كفایت می كند! [2] .
امام هشتم علیه السلام در بین شیوائی در توصیف و تبیین برخی از فتنه هایی كه دامنگیر مردم می شود می فرمایند:
«لابد من فتنة صماء صیلم، تسقط فیها كل بطانة و ولیجة، و ذلك عند فقدان الشیعة الثالث من ولدی؛ یبكی علیه أهل السماء و أهل الأرض و كل حری و حران، و كل حزین لهفان». [3] .
فتنه ای كور (خیلی مبهم و پیچیده) در راه است و ناگزیر فرامی رسد كه هر خودی و دوست نزدیكی را سرنگون می كند. این فتنه زمانی است كه شیعیان، سومین امام از نسل فرزندم را گم كنند، اهل آسمان و زمین و هر زن و مرد دلسوخته و هر غمگین و اندوهناكی بر او (مهدی علیه السلام) می گرید.
حضرت رضا علیه السلام از «فتنه» خبر می دهند. «فتنه» به معنای امتحانی
[ صفحه 52]
است كه انسان را می فریبد و هر كس ممكن است در مقابل جاذبه ی شدید آن، كشیده شود و بلغزد. به علاوه در بیان دشواری این امتحان تصریح فرموده كه این فتنه «صماء صیلم» است. («صماء» یعنی «كر» و «صیلم» به معنای «شدید» است)؛ یعنی این امتحان چنان سخت و نامعلوم است كه دوستان و خواص را هم بر زمین می زند و همه در معرض سقوط و انحراف قرار می گیرند.
امام هشتم علیه السلام این زمان را زمان گریه اهل آسمان و زمین دانسته اند. دوره ای كه اهل درد، از گم شدن امام زمانشان، غمگین و افسرده خاطرند، شادی و خوش حالی نمی بینند؛ چون غم امام غائب از دل ایشان بیرون نمی رود و زندگی آنها با غم و اندوه بر غیبت امام زمانشان عجین است. لذا در پی خوش حالی های اهل دنیا نیستند و در شادی ها و جشن ها، دل سوخته ی آنها التیام نمی یابد.
علی بن موسی الرضا علیه السلام سپس فرمودند:
«... كم من حری مؤمنة و كم من مؤمن متأسف حیران حزین عند فقدان الماء المعین! كأنی بهم آیس، كانوا قد نودوا نداء یسمع من بعد كما یسمع من قرب، یكون رحمة علی المؤمنین و عذابا علی الكافرین». [4] .
... چه بسیارند زنها و مردهای مؤمن كه در گم كردن «ماء معین» دل سوخته و اندوهناك و سرگردان و نارحت اند! گویی آن ها را می بینم كه در بدترین وضعیت نومیدی هستند. (در هنگام ظهور) آنها را صدا
[ صفحه 53]
می كنند، با صدایی كه از دور - همچون نزدیك - شنیده می شود كه این ندا برای مؤمنان رحمت و برای كافران عذاب است.
این اوصاف حال شیعه ی دلسوخته، هنگام گم كردن «ماء معین» است و حزن و اندوهی كه برای محروم ماندن از این آب گوارا دارد.
درد شیعه این است كه این ماء معین چرا غائب شده است؟! چرا وقتی بخواهند دیگران را به سوی امام عصر علیه السلام متوجه سازند باید نشانی «بئر معطله» [5] را بدهند؟! [6] .
با این همه، در عین ناامیدی، در زمانی كه گمان نمی رود و با محاسبات عادی قابل پیش بینی نیست، به صورت ناگهانی ندای ظهور سر داده خواهد شد و یاران باوفای آن حضرت فراخوانده می شوند. این ندای ملكوتی، دلهای اندوهناك و سوخته مؤمنان را تسلی می بخشد و سبب عذاب كافران می گردد.
دشواری این امتحان به حدی است كه حتی معتقدان به امامت و ولایت هم در آن آزمون مصون از لغزش نخواهند بود. اساسا این امتحان برای امامت باوران است، و دیگران قبل از این رتبه، امتحان خود را داده اند. اكنون در زمان غیبت آخرین پیشوا، خداوند
[ صفحه 51]
می خواهد ثابت قدمها را از افراد سست ایمان و سطحی نگر جدا سازد.
آدمی باید در اعتقادات خود بسیار استوار باشد تا در اثر این سختی ها و ناملایمات، نلغزد و در عقاید خویش سست نشود. ضمنا از پیشوایان خود سپاسگزار باشد كه قبل از آن كه زمان غیبت فرا رسد، خطرات و لغزشگاههای آن دوران را گوشزد كرده اند.
دشواری امتحان از این جهت است كه انسان به گونه ای اعتقاداتش را از دست می دهد كه خودش هم متوجه نمی شود. این مطلب، احتیاج به مدت زمان زیادی هم ندارد، بلكه یك صبح تا غروب برای بی دین شدن كفایت می كند! [2] .
امام هشتم علیه السلام در بین شیوائی در توصیف و تبیین برخی از فتنه هایی كه دامنگیر مردم می شود می فرمایند:
«لابد من فتنة صماء صیلم، تسقط فیها كل بطانة و ولیجة، و ذلك عند فقدان الشیعة الثالث من ولدی؛ یبكی علیه أهل السماء و أهل الأرض و كل حری و حران، و كل حزین لهفان». [3] .
فتنه ای كور (خیلی مبهم و پیچیده) در راه است و ناگزیر فرامی رسد كه هر خودی و دوست نزدیكی را سرنگون می كند. این فتنه زمانی است كه شیعیان، سومین امام از نسل فرزندم را گم كنند، اهل آسمان و زمین و هر زن و مرد دلسوخته و هر غمگین و اندوهناكی بر او (مهدی علیه السلام) می گرید.
حضرت رضا علیه السلام از «فتنه» خبر می دهند. «فتنه» به معنای امتحانی
[ صفحه 52]
است كه انسان را می فریبد و هر كس ممكن است در مقابل جاذبه ی شدید آن، كشیده شود و بلغزد. به علاوه در بیان دشواری این امتحان تصریح فرموده كه این فتنه «صماء صیلم» است. («صماء» یعنی «كر» و «صیلم» به معنای «شدید» است)؛ یعنی این امتحان چنان سخت و نامعلوم است كه دوستان و خواص را هم بر زمین می زند و همه در معرض سقوط و انحراف قرار می گیرند.
امام هشتم علیه السلام این زمان را زمان گریه اهل آسمان و زمین دانسته اند. دوره ای كه اهل درد، از گم شدن امام زمانشان، غمگین و افسرده خاطرند، شادی و خوش حالی نمی بینند؛ چون غم امام غائب از دل ایشان بیرون نمی رود و زندگی آنها با غم و اندوه بر غیبت امام زمانشان عجین است. لذا در پی خوش حالی های اهل دنیا نیستند و در شادی ها و جشن ها، دل سوخته ی آنها التیام نمی یابد.
علی بن موسی الرضا علیه السلام سپس فرمودند:
«... كم من حری مؤمنة و كم من مؤمن متأسف حیران حزین عند فقدان الماء المعین! كأنی بهم آیس، كانوا قد نودوا نداء یسمع من بعد كما یسمع من قرب، یكون رحمة علی المؤمنین و عذابا علی الكافرین». [4] .
... چه بسیارند زنها و مردهای مؤمن كه در گم كردن «ماء معین» دل سوخته و اندوهناك و سرگردان و نارحت اند! گویی آن ها را می بینم كه در بدترین وضعیت نومیدی هستند. (در هنگام ظهور) آنها را صدا
[ صفحه 53]
می كنند، با صدایی كه از دور - همچون نزدیك - شنیده می شود كه این ندا برای مؤمنان رحمت و برای كافران عذاب است.
این اوصاف حال شیعه ی دلسوخته، هنگام گم كردن «ماء معین» است و حزن و اندوهی كه برای محروم ماندن از این آب گوارا دارد.
درد شیعه این است كه این ماء معین چرا غائب شده است؟! چرا وقتی بخواهند دیگران را به سوی امام عصر علیه السلام متوجه سازند باید نشانی «بئر معطله» [5] را بدهند؟! [6] .
با این همه، در عین ناامیدی، در زمانی كه گمان نمی رود و با محاسبات عادی قابل پیش بینی نیست، به صورت ناگهانی ندای ظهور سر داده خواهد شد و یاران باوفای آن حضرت فراخوانده می شوند. این ندای ملكوتی، دلهای اندوهناك و سوخته مؤمنان را تسلی می بخشد و سبب عذاب كافران می گردد.
[1] در اين زمينه، به كتاب ارزنده ي منتخب الاثر، بابهاي 27 و 47، فصل 2 مراجعه شود.
[2] بحارالانوار، ج 52، ص 101، ح 2.
[3] بحارالانوار، ج 51، ص 152، ح 2.
[4] عيون اخبارالرضا عليه السلام ج 2، ص 6.
[5] اين اصطلاح برگرفته از آيه ي 45 سوره ي مباركه ي حج مي باشد.
[6] با مراجعه به تفاسير اهل بيت عليهم السلام مي بينيم كه در تفسير «بئر معطله» فرموده اند: «كم من عالم لا يرجع اليه و لا ينتفع بعلمه». [كنزالدقائق 531/6 به نقل از مجمع البيان] عالم به چاه آب تشبيه شده كه از آن ماده حيات استخراج مي شود و مراد از معطل و بدون استفاده ماندن چاه آب، مراجعه نشدن به عالم و بهره نبردن از علم اوست.